Paul Valéry is een van de belangrijkste Franse schrijvers in de twintigste eeuw. Vanaf zijn drieëntwintigste jaar tot aan zijn dood in 1945 schreef hij dagelijks in de vroege morgenuren als een vorm van hersengymnastiek onder het genot van koffie en sigaretten alles wat in hem opkwam zonder aan de meningen van anderen te denken.
De cahiers zijn geen dagboeken; biografische feiten zijn er nauwelijks te vinden. Ze zijn eerder een biografie van Valéry’s geestesleven. Zijn doel was een vorm te zoeken die in staat zou zijn het heterogene karakter van zijn bewustzijn vast te leggen. De 261 cahiers die hij tijdens zijn leven volschreef en die tezamen 266.000 bladzijden beslaan vormen een discussie met zichzelf zonder einde. Geen onderwerp ging hij uit de weg; hij bewoog zich op het gebied van de psychologie, politiek, filosofie, seksualiteit, taal, esthetica, wetenschap en literatuur.
De notities over Poëzie en Literatuur zijn scherpe analyses van de literaire wereld, van het creatieve proces, de literaire genres. Het zijn notities die elke dichter en poëzieminnaar gelezen moet hebben. De notities over de aard van gevoelens bevatten belangrijke observaties over de relatie tussen gedachten en gevoelens in de mens. Het valt daarbij op hoe bedreigend voor Valéry het gevoel vaak was als verstoring van het gedachteleven.
Paul Valéry, Cahiers. Vertaald en ingeleid door jan Fontijn. Een uitgave van De Buitenkant / Bantammerreeks nummer 11. Oplage 250 exemplaren.