De sobere, enigmatische foto’s van de Nederlands-Moldavische kunstenaar Ilya Rabinovitsj tonen locaties in termen van hun vluchtigheid, afgelegen ligging, alsof ze geen herinneringen meer zijn. De Russische criticus Viktor Misiano noemde het “de afstandelijke blik van de diaspora kunstenaar”. Het trauma van het verlaten van het moederland stelt de kunstenaar in staat om vanuit een verre maar doordringende manier de sociale en culturele structuren van zijn land van herkomst te beschouwen.
Rabinovich reisde in 2008 naar Chisinau naar zijn geboorteplaats om museumexposities en -presentaties in de nationale musea te fotograferen. Daarbij kwam hij een intrigerende ontwikkeling tegen die zich aan het vormen was. Moldavië werd in 1940 opgenomen in de Sovjet-Unie en bleef tot 1991 onder Russisch communistisch bewind. Deze periode is ofwel weggelaten in de museale tentoonstellingen of wordt vertekend weergegeven: op hun eigen manier ontwikkelden musea hun strategie voor het opnieuw contextualiseren van het voortdurende bestaan van de Moldavische staat. Op de foto’s van Rabinovich worden de geëxposeerde historische voorwerpen te midden van merkwaardige schilderijen op de muren van musea, modellen en vitrines gezien, alsof ze geen objectieve voorstelling van de geschiedenis waren, maar een nieuwe mythologische wereld. Maar hoe kan een solide nationale identiteit vorm krijgen, wanneer elk historisch museum zijn eigen verhaal presenteert? Wat houdt dit in wanneer musea actief bijdragen aan de vorming van een nieuwe culturele identiteit, in plaats van de rol op zich nemen van het opslaan van historische artefacten en informatie?
De politieke kaart van Europa is de afgelopen twintig jaar dramatisch veranderd. Er is een nieuwe dynamiek van culturele uitwisselingen, maar met de ineenstorting van de Sovjet-Unie en Joegoslavië, wordt de transformatie van de nationale grenzen van Europa pijnlijk geaccentueerd. ‘Nieuwe’ natiestaten zoals Litouwen en Moldavië worstelen met hun nationale en culturele bewustzijn.
In het project Museutopia probeert Ilya Rabinovich deze ambivalenties te versterken. Door zich te concentreren op de musea van het verleden en het heden in Moldavië en door fotografische collages te maken op basis van archiefmateriaal en actuele tentoonstellingen, laat Rabinovich zien hoe een crisisland zijn eigen nieuwe geschiedenis afstemt. De musea worden zo enkele van de belangrijkste locaties waar de strijd om de nieuwe nationale identiteit van Moldavië wordt gevoerd.
ISBN: 9789081531405 | in het Engels geschreven
184 pages | 17 x 24 cm | Hardcover
Prijs: € 29.95
Te koop bij Alauda Publications