Wat heb ik eigenlijk gelezen? Dat vraag je je kortstondig af na het tot je nemen van de nieuwe roman En in de nacht een riem van Chrétien Breukers (1965). Een koortsdroom? Een terugblik van een middelbaar schrijver, die tot het uiterste wikt en weegt, een rapportage, een laconiek overzicht over de liefde, de bewustwording van lichamelijkheid? Lees meer >>

Er zijn schrijvers die eigenlijk steeds weer hetzelfde boek schrijven, of zo men wilt, aan één groot levenswerk sleutelen. Die keer op keer terugkomen bij hetzelfde thema, stukjes tekst hergebruiken, over de jaren heen verschillende versies van gedichten of verhalen maken. Lees meer >>

Het ambitieuze Archive Species / Bodies, Habits, Practices van Joke Robaard en Camiel van Winkel is een cultuurkritisch commentaar bij een verzameling van mode advertenties vanaf de 70 er jaren van de vorige eeuw. Als een kenmerkend onderdeel van gedrukte media hebben deze advertenties bij het publiek een bevoorrechte status in vergelijking met de reclame voor overige producten. Lees meer >>

Op de vijfde verdieping van Centre Pompidou in het Cabinet de la photographie zijn de fotocollages te zien die Jos Houweling in 1975 voor zijn 700 Centenboek maakte. Het boek kwam destijds uit ter gelegenheid van het 700 jarige bestaan van de stad Amsterdam. Lees meer >>

Het was zomerdag.
De doodstille straat lag
Te blakeren in de zon.
Een man kwam de hoek om.

Lees meer >>

De brieven met ‘nazi sympathieën’ van de jonge Lucebert zijn sinds het verschijnen van Wim Hazeu’s biografie op 8 februari 2018 uitgebreid in de Nederlandse pers becommentarieerd. Lees meer >>

Muziekblad Oor hield jaarlijks een poll onder haar medewerkers en in het jaar 1978 kwam daar de volgende rangorde van ‘beste buitenlandse groepen’ uit: 1.Genesis 2. Sex Pistols 3. Yes 4. The Stranglers 5. Van Der Graaf Generator.  Binnen de redactie en medewerkers van het muziekblad denkt men dat ‘punk’ voorbij is. Oscar Smit noteert het in zijn boek dat aan de punk in de hoofdstedelijke concertzaal Paradiso is gewijd. Lees meer >>

In 1787 schilderde Johan Tischbein Goethe’s portret, ze verbleven beiden net als veel andere Europese kunstenaars in Rome, de bakermat van de klassieke en classicistische kunst. Lees meer >>

In het Stedelijk Museum in Amsterdam is van 28 september t/m 28 oktober de tentoonstelling van De Best Verzorgde Boeken 2017 te zien. Het gaat in deze door de Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB) geïnitieerde tentoonstelling om uitgaven waarin de samenwerking tussen auteur, vormgever, redacteur, drukker en binder tot een uitzonderlijk resultaat heeft geleid.  Lees meer >>

Hans Roest wenkte Jeroen Brouwers in 1962 zijn kantoor binnen. De chef lectuur en feuilletons van de Geïllustreerde Pers had gehoord van de schrijfambities van de jonge GP medewerker. Lees meer >>

Op 15 september 2008 was Lehmann Brothers officiëel failliet, de val van de bank en de wereldwijde kredietcrisis die er op volgden, werden de afgelopen weken in serieuze media diepgravend herdacht. Lees meer >>

Pas 30 jaar was Jean Leering toen hij in 1963 tot directeur van het Van Abbemuseum in Eindhoven werd benoemd. Tijdens zijn studie bouwkunde aan de TU Delft maakte hij al twee tentoonstellingen die tot ver buiten dit vakgebied, onder andere in de wereld van de beeldende kunst, werden opgemerkt. Lees meer >>

Afval, ons leven is er vol van. En de Gemeentelijk Stadsreiniging is dagelijks bezig om het op te ruimen, dat wil zeggen er voor te zorgen dat ons afval zo min mogelijk is te zien. Het zit in ondoorzichtige grijze vuilniszakken, in zwarte en groene plastic containers, in verzamelplaatsen onder de grond. Lees meer >>

Breken met conventies en regels, daar ging het Hard Werken, het uit Rotterdam afkomstige roemruchte collectief van ontwerpers om. Zij bezagen de wereld die vorm moest krijgen van het standpunt van de autonome kunstenaar. Lees meer >>

In 1893 maakte Alphonse Bertillon een boek met de titel: Identification anthropométrique. Instructions signalétiques. Plaat 33 zijn negen foto’s van verschillende neuzen. Plaat 55 toont 12 verschillende oren met allemaal hun eigen aanduiding. Lees meer >>

Het is dit jaar 200 jaar geleden dat Mary Shelley’s beroemde boek Frankenstein uitkwam. Er wordt beschreven hoe wetenschapper Victor Frankenstein een menselijk schepsel maakt dat hem, als het tot leven komt, al bij de eerste aanblik met afschuw vervult. Het wezen roept hem ter verantwoording, Frankenstein is een boek lang voor zijn schepping op de vlucht.  Lees meer >>

Een schrijver die toonaangevend was in de tijd van het Interbellum in Tsjecho-Slowakije is Vladislav Vančura (1891 – 1942). Hij zou wat moeilijker toegankelijk heten, lastig te vertalen zijn. Daar is het ondanks zijn immense populariteit in eigen land ook niet veelvuldig van gekomen. Lees meer >>

‘Tenminste wanneer men over zichzelf spreekt, is men gepassioneerd, goed geïnformeerd en puntig.’ Een uitspraak van de Boheemse dichter, schrijver en meester-feuilletonist Jan Nepomuk Neruda (1834 – 1891). Lees meer >>

Karel Čapek (1890 – 1938) is inmiddels dankzij een aantal vertalingen van zijn werk wat bekender geworden in ons taalgebied. Een andere schrijver die toonaangevend was in de tijd van het Interbellum in het toenmalige Tsjecho-Slowakije is Vladislav Vančura (1891 – 1942). Lees meer >>

In de hechte verzameling miniaturen, met de (bijna) allesomvattende titel, beschrijft Frits Marnix Woudstra (1956) in een van de stukken zijn vader die woorden verbastert, elastisch met de taal omgaat. Woudstra heeft die eigenschap duidelijk geërfd. Niet dat hij letterlijk aan woorden knutselt, maar in de zin dat hij soepel schrijft, met een zekere veerkracht. Het voelt alsof je een precies passend elastiekje om je pols hebt. Lees meer >>

De roman van de uit Iran afkomstige schrijver Sadegh Hedayat (1903 – 1951) is niet voor tere zieltjes. De tekst is niet gewelddadig, in de zin dat het aaneenschakeling is van bloederige scènes. Het is de intense beschrijving van de eenzaamheid, van het lijden aan de wereld, aan het onvermijdelijke, dat voor een confronterende herkenbaarheid kan zorgen. Lees meer >>

Op de flaptekst van Melancholicaman schreef Frits Marnix Woudstra een herinnering aan zijn vriend Roland Sips (1954 -2012). Sips maakte de zeefdruk van het oog dat op de omslag van Woudstra’s bij Babel & Voss uitgegeven boek staat. Lees meer >>

‘Ik was een tijdje weg geweest en toen ik een jaar of acht geleden weer in de buurt ging wonen, zag ik dat de hoge bomen in de Javastraat waren verdwenen.’ Het is de aanleiding voor Jacqueline Schoemaker’s boek Het failliet van de Javastraat waarin het proces van gentrificatie nauwgezet op twee manieren wordt beschreven. Lees meer >>

Sinds 1975 geeft mediamagnaat Piet Schreuders, ook bekend van de wereldvermaarde Poezenkrant, op onregelmatige basis het kwaliteitsblad Furore uit. Furore #23 belooft “eindelijk alles over ‘de meeuw’ van W.F. Hermans” te onthullen. Lees meer >>

Wat gebeurt er als je de woorden van een dichtregel vervangt door hun woordenboekbetekenis? De eerste regel van Lucebert’s Visser van Ma Yuan: ‘onder wolken vogels varen’ wordt dan; ‘onder onzichtbare massa’s zwevende waterdruppels of ijskristallen die kunnen overgaan in regen sneeuw of hagel bewegen zich voort gevleugelde gewervelde dieren wier lichaam bedekt is met veren en die zich voortplanten door eieren’. Lees meer >>

De professionele roddelbroers Edmond en Jules de Goncourt hebben zichzelf onsterfelijk gemaakt door hun dagboeken, waarin zij de 19^e-eeuwse Parijse jet set op buitengewoon geestige wijze mangelden. Daarnaast werkten zij als schrijversduo aan een romanoeuvre, waarin artistieke kringen het toneel vormden. Lees meer >>

Direct onder de titel staat vermeld dat Jan Fontijn de vertaler is èn de inleiding voor zijn rekening nam. De lezer krijgt  in die inleiding, die tevens een verantwoording is,  te verstaan dat ‘Cahiers’ een indrukwekkende reeks “scherpe observaties , speelse opmerkingen en puntige formuleringen bevat die van een grote eruditie en analytisch vermogen getuigen”. Lees meer >>

Het heeft me enig denkwerk gekost om te besluiten wat voor publicatie Evidence is. In het colofon lees ik dat concept, foto’s en montage van Jan Dietvorst en Roy Villevoye zijn. Het boek verschijnt, zo lees ik ook, ter gelegenheid van de gelijknamige tentoonstelling afgelopen voorjaar in Argos, centrum voor kunst en media in Brussel. Is het dus een catalogus? Niet echt. Lees meer >>

Als economisch begrip is het woord ‘waarde’ eenduidig genoeg. Het is een uitdrukking van schaarste en daarmee altijd gerelateerd aan objectiveerbare, meetbare kwantiteit. Waarde wordt in het economisch domein uitgedrukt in tijd en geld. De immateriële eigenschappen van het begrip ‘waarde’ zijn echter even ongrijpbaar als deze noodzakelijk voor een cultuur en een samenleving zijn. Lees meer >>

In Gerben Colsters eerste roman, De schuld, keken we mee in het hoofd van een vriend van de filosoof René Descartes. We luisterden naar een bedachtzaam formulerende, beschouwelijke stem uit het verleden. Lees meer >>

Léon Hanssen werkt aan het tweede deel van zijn levensbeschrijving van de grote modernistische schilder Piet Mondriaan, het bestrijkt de jaren 1933 – 1944 met zijn verblijf in de Verenigde Staten als hoogtepunt.   Lees meer >>

In 2003 liep kunstenaar Rini Hurkmans mee in een demonstratie tegen de oorlog in Irak. Zij droeg een zelfgemaakte vlag waarmee zij zich buiten de dichotomie voor/tegen wilde plaatsen en manifesteerde zich daarentegen met het begrip ‘compassie’. Lees meer >>

Wat schrijf je aan je vrouw als dagelijks de granaten overvliegen, je kameraden creperen in modderige geschutsputjes en de honger je ertoe drijft gras te eten? Lees meer >>

Een enorme verkoop, het omarmen door het publiek in een bepaald taalgebied, is geen garantie voor instant succes wereldwijd. De Deense schrijver, essayist en journalist Knud Sønderby (1909 – 1966) debuteerde op zijn tweeëntwintigste met de roman Midden in een jazztijd, een schets van de hoop en de angsten van de jeugd van de jaren dertig. Het boek belandde al snel in de Deense canon en wordt tot op de dag van vandaag herdrukt. De zojuist verschenen Nederlandse editie is de eerste vertaling van dit standaardwerk. Lees meer >>

Wegwijzers in oude en moderne kunst is het elfde en laatste deel dat in de monumentale reeks Kunstkritiek in Nederland 1885 –  2015 bij uitgeverij NAI010 is verschenen. De opzet is steeds om met een bloemlezing van teksten uit kranten en tijdschriften een bepaald tijdvak, artistieke stroming of een ontwikkelingsgang van de beeldende kunst vanaf 1885 weer te geven en te becommentariëren. Lees meer >>

Alle wanden van Kunstcentrum Marres in Maastricht zijn van boven tot onder beschilderd. De genese van het project – The Painted Bird – is als email uitwisseling tussen de initiatiefnemers en de deelnemende kunstenaars in de bijbehorende publicatie te volgen.

Lees meer >>

Heeft u ook weleens genoeg van het hedendaagse literaire gekrakeel, van de borstklopperij van al dan niet jonge vaderlandse honden? Lees dan een gedegen biografie – over Van Oorschot, Van Gennep, Polak, Alberts, Fallada of het echtpaar Bordewijk – waarachtige dagboeken zoals die van Victor Klemperer of Hanny Michaelis of neem een goede vertaalde roman ter hand. Klassiekers zijn goed voor de ziel. Lees meer >>

Op 14 juni 1969 werd Jan Hanlo op zijn Vincent motor op de provinciale weg bij Valkenburg bij het inhalen door een tractor geschept. Twee dagen later overleed de schrijver in ziekenhuis Sint Annadal te Maastricht. Lees meer >>

Veertig jaar geleden verscheen de 1ste editie van Lay In, Lay Out het typografische pamflet van ontwerper Piet Schreuders. De reacties toen waren bijna zonder uitzondering negatief. Lees meer >>

Uit de omvangrijke collectie van het Fotomuseum in Rotterdam stelde Willem van Zoetendaal de tentoonstelling Springvloed samen. Bij de tentoonstelling maakte samensteller, vormgever en uitgever Van Zoetendaal ook een aantrekkelijk boek. Lees meer >>

“Den Haag, stad boordevol Bordewijk en van Couperus overal een vleug”. Deze typering is te vinden in het gedicht Passage van Gerrit Achterberg. Een vleug Couperus is zeker in Den Haag nog wel op te snuiven, maar met Bordewijk is het anders gesteld. Ooit een veelgelezen auteur, nu een herinnering aan een tamelijk ver verleden. Lees meer >>

Al tijdens zijn leven werden Hermans’ tekortkomingen beschreven in een stroom publicaties. Tekortkomingen die zich op allerlei vlakken zouden hebben bevonden, behalve – en daar is iedereen het over eens – binnen zijn schrijverschap. Lees meer >>

Wat vooral opvalt aan het prozadebuut van Gerda Blees (1985), de verhalenbundel Aan doodgaan dachten we niet, is de sterke eenheid en het constante niveau van de tien verhalen. Ze getuigen stuk voor stuk van lef – de titel alleen al is een waagstukje, men zou zomaar een idee van somberte kunnen krijgen – en een goed inzicht in het intermenselijke gedonder. Goede bedoelingen, verkeerde interpretaties, het noodlot dat onverbiddelijk toeslaat, gevechten die niet te winnen zijn. Lees meer >>

Het grote voordeel van het varen van een eigen koers op de oceaan van de literatuur, grotendeels doof voor de pers-sirenen op de gevaarlijke kliffen – suikerzoet gezang over hun Bekende Schuimkoppen – is dat je af en toe aan kunt leggen op een nieuwe kust waarop je aangenaam verrast blijkt te worden door de frisheid van de geestgronden, de pennenstreken. Lees meer >>

‘Sorry Spanje! Dit verhaal zal je pijn doen, je trots zal gekrenkt worden. (…) In dit boek ga ik onthullen dat Miguel de Cervantes i Saavedra niet de tweedelige Don Quixote heeft geschreven. Ook zit hij niet achter de apocriefe Don Quixote’, Lees meer >>

Kunsthistoricus J.Leeuwenberg situeert in zijn artikel uit 1968 de oorsprong van de miniatuur beeldhouwwerken die bekend staan als prayer nuts– in een (middel)grote stad, ergens in de Noordelijke Nederlanden omstreeks het jaar 1520. Lees meer >>

Zoals bekend ging Andy Warhol voor zijn gedroomde loopbaan als beeldend kunstenaar bij zelfbenoemde en gecertificeerde art directors te rade. Hij vroeg MoMA curator Henry Geldzahler op de man af wat hij van twee versies van hetzelfde onderwerp – een colafles – vond en bepaalde op grond van het antwoord zijn werkwijze als schilder. Lees meer >>

Volgens bepaalde opvattingen in de gezondheidszorg zoekt elke zoon levenslang de waardering van zijn vader. Acht jaar na zijn dood legt de zoon van Egon Woudtra met het boek Echo’s van Egon zijn proeve op tafel. Lees meer >>

‘Wie schrijft, die blijft.’ Door de hapklare-brokkencultuur, de digitale versnelling, is dat steeds meer een achterhaalde uitdrukking. Ook de groten uit de (wereld)canon vinden nog maar met de grootste moeite de weg naar vooral nieuwe lezers. Eenmaal dood is het nu eenmaal lastig meedraaien in het huidige promotiecircus. Lees meer >>

“Tegenwoordig hebben ook intellektuelen en kunstenaars teevee in huis gehaald, al is hij soms wat klein uitgevallen”, schrijven Hein Reedijk en Gijs van Tuijl in 1974 in het tijdschrift Museumjournaal in een bijdrage met de titel Video in de kinderschoenen. Hun tekst is de eerste van 29 bijdragen in het boek Turbulentie rond videokunst / Kunstkritische reflecties op een nieuw medium 1970 – 2010. Lees meer >>

In februari 1989 werd de Tsjechische dissident-toneelschrijver Václav Havel nog tot acht maanden cel veroordeeld vanwege zijn deelname bij de demonstratie rond de herdenking van de dood van suikerbakker Jan Palach die zichzelf op 19 januari 1969 in Praag in brand stak uit protest tegen de bezetting door de Warschaupacttroepen. Lees meer >>

Thomas Bernhard (1931-1989) kennen wij als een roemrucht en vernieuwend Oostenrijks toneelschrijver, bekend om zijn meer dan eens geëtaleerde bijtende kritiek op eigen land. Hij heeft ook proza, poëzie en egodocumenten op zijn naam staan. Lees meer >>

In Ter verdediging van Utopia betoogt socioloog Merijn Oudencampsen dat de interpretatie van Thomas More’s klassieke tekst door de filosoof Hans Achterhuis, die in ons land sinds de jaren negentig dominant is geweest, achterhaald is en berustte op foutieve veronderstellingen. Lees meer >>

Het gedicht Oote werd voor het eerst gepubliceerd in 1952 in het tijdschrift Roeping. De publicatie leidde direct al tot Kamervragen. Een VVD senator vroeg zich af, of een tijdschrift met dergelijke uitingen van decadentie wel subsidie verdiende. Lees meer >>

‘Of dit boek enige weerklank zal vinden betwijfel ik ondanks het vriendelijke (onleesbaar woord). Want het is niet voor een tijd geschreven die charlatans voor dichters houdt, die onder elkaar een verzekering op wederzijdse welwillendheid hebben afgesloten’, schrijft Georg Heym Lees meer >>

In april 1989 krijgt beeldend kunstenaar Koen Broucke van een in een zwart leren jas geklede Dominicaan de opdracht voor het maken van een reeks meditatiebeelden, abstracte voorstellingen die door contemplatie tot verlichting zouden kunnen leiden. Lees meer >>

‘Hij had heel vroeg met zijn heldere taal een ballon van opgeblazen literatuur leeg laten lopen en zou daardoor een grote invloed hebben op het Nederlandse proza dat pas lang na zijn eerste publicatie geschreven zou worden.’ Aan het woord is Cees Nootenboom over de receptie van Nescio in het boek De man die iets miste van Rob Bindels, uitgegeven als nr 62 in de essayreeks van uitgeverij Huis Clos. Lees meer >>

Twee zaken vallen direct op aan de catalogus van de tentoonstelling Best Verzorgde Boeken 2015 in het Stedelijk Museum in Amsterdam. Lees meer >>

Peter Mertens geeft gehoor aan de oproep van Arjan Mulder om – in navolging van Adrien Turel, over wiens ideeën het boek Successtaker gaat – af te zien van het najagen van succes, maar een ‘compleet mens’ te worden door actief observator te worden in een wereldobservatorium. Lees meer >>

Het oeuvre van beeldend kunstenaar On Kawara bestaat kort gezegd uit een systematische, boekhoudkundige verslaglegging van triviale feiten. Op in reeksen met dezelfde intervallen verstuurde ansichtkaarten staat gestempeld I’m still alive of het tijdstip dat hij op de dag van het versturen uit bed opstond. In ordners hield hij jarenlang bij welke personen hij dagelijks ontmoette. Lees meer >>

Hoe vind je de perfecte partner en de ware liefde? Datingsites beloven dit voor ons te doen op basis van gemeenschappelijke interesses als wandelen in Thailand, speciaal biertjes drinken en windsurfen. Maar zijn dit wel de belangrijkste ingrediënten voor een relatie voor de lange termijn? Lees meer >>

Op initiatief van kunsthistorici Peter de Ruiter en Jonneke Jobse verschijnt bij uitgeverij nai010 sinds april 2014 een elfdelige reeks over de receptie van moderne en hedendaagse kunst in het tijdvak 1885 – 2015 in Nederland. Lees meer >>

Lammert Voos (1962), Lambrusco, mister Voosfruit, is een honderdvijfentwintig kilo zware Groningse brompot met een klein idealistisch hart. Een fijne sombermans, een schrijver die de twijfel tot levenskunst heeft verheven. Lees meer >>

Uitgeverij NAI010 werkt aan een elfdelige reeks over de wijze waarop in het tijdvak 1885 – 2015 de beeldende kunst werd gewaardeerd. Uitgangspunt zijn teksten die in openbare media over tentoonstellingen zijn gepubliceerd. Elk oorspronkelijk artikel wordt ter zake kundig ingeleid, daarbij heeft elk van de elf delen een inleiding waarin de kenmerken en eigenaardigheden van het gekozen tijdvak uitgebreid worden becommentarieerd. Lees meer >>

In mei 1969 werd in Amsterdam door ontevreden studenten het Maagdenhuis bezet. Ontwerper Wim Crouwel was 41 jaar. Sinds 1963 werkte hij in het door Friso Kramer, Benno Wissing, de broers Paul en Dick Schwartz en hemzelf opgerichte bureau Total Design aan opdrachten voor drukwerk, tentoonstellingen, huisstijlen, meubels en product presentaties van bedrijven. Lees meer >>

In elke serieuze cultuurkritiek valt ooit de naam van de Franse situationist en neo-marxist Guy Debord. In zijn spraakmakende boek De Spektakelmaatschappij (1967) voorziet hij verregaande vervreemding en onze door marketing, media en manipulatie beheerste samenleving; Debord’s boek was het theoretisch fundament onder de opstand in de straten van Parijs in mei 1968. Lees meer >>

Zegt de titel De ziel van het gebergte als zodanig nog niets, de ondertitel des te meer: ‘Liefde en verzet in de Provence’! Er is nog een tweede ondertitel die de tip van de sluier nog wat verder optrekt: ‘Kinderjaren bij René Char (1940-1950)’. Lees meer >>

‘Het plezier van een boekenwinkel in de luwte van de waan van de dag’, zo omschrijft auteur Ton Schimmelpennink het zelf. Ruim twintig jaar al is hij eigenaar van Boekhandel Schimmelpennink aan de Weteringschans in Amsterdam. Dit jaar verscheen Moedig Zijwaarts, een collectie verhalen die een deel van de geschiedenis van de boekhandel en het dagelijkse reilen en zeilen vertelt. Lees meer >>

‘Als ik aan een boek begin gebruik ik niet eerst de computer. Mijn interesse ligt bij het boek als een object.’ Aan het woord is Nederlands beroemdste grafisch ontwerper Irma Boom. Lees meer >>

De omwenteling waar Guy Debord in 1967 zo dringend naar uitkeek is niet gekomen. Guy Debord (1931 – 1994) was een Franse cultuurcriticus die in zijn boek De Spektakelmaatschappij uit dat jaar de ware aard van het kapitalisme zichtbaar maakte en  – zoals je van een Marxist verwacht – de historische noodzakelijkheid van haar ineenstorting voorzag en proclameerde. In zijn voorwoord bij een heruitgave uit 1992 zegt hij dat hij niets aan de tekst veranderd heeft: ‘ Ik ben niet iemand die zichzelf verbetert.’ In dezelfde inleiding noemt hij de val van de Sovjet Unie als bewijs dat het spektakel – zoals te verwachten was –  alles in bezit genomen heeft. Lees meer >>

‘Nu we allemaal nog in een shocktoestand verkeren na het bloedbad op het kantoor van Charlie Hebdo is dit het moment om moed te verzamelen en na te denken’, schrijft de Sloveense filosoof en psychoanalyticus Slavoj Zizek (1949) in zijn essay Religieuze hartstocht? Lees meer >>

Wat er in Nederland tegenwoordig over beeldende kunst te lezen valt, is betrekkelijk gemakkelijk samen te vatten en in categorieën van populair naar specialistisch onder te brengen. Vooral de laatste categorie lijkt dezer dagen in toenemende mate te verdwijnen. Lees meer >>

Bas Jacobs begint zijn pamflet over de typografie op het web met een opmerkelijke constatering: door de lichaamshouding van de lezer te bekijken kun je volgens hem al een oordeel vellen over web typografie zonder zelfs maar op het scherm te hoeven kijken. Lees meer >>

Paul Arnoldussen baseerde zich bij het schrijven van het boekje Poes in verdrukking en verzet 1940-1945 op krantenartikelen, archiefmateriaal en persoonlijke gesprekken. Katten waren ook toen al onderdeel van het gezin, en het verhaal over de poes is dus ook deels het verhaal over haar gezinsleden. En het verhaal van Nederland in de oorlog. Lees meer >>

Meester Claus van Paul Claes is een bundeling van vier eerder verschenen teksten waarin het werk van een van de grootste Vlaamse auteurs door een van zijn grootste kenners wordt becommentarieerd. Lees meer >>

Het valt niet mee, de kennisname van dat glorieuze ding dat Herman Gorter bij elkaar rijmde vlak na het succes van het charmante Mei (1889) en dat hier, tegen de wens van de dichter die het zelf nooit wilde publiceren, in een literatuurwetenschappelijk verantwoorde uitgave onder het publiek wordt gebracht. Lees meer >>

Een liefde in 1945 speelt in de laatste oorlogsjaren in het bezette Nederland. Voor deze historische roman maakte Monika Sauwer gebruik van een briefwisseling van de werkelijke personen die voor de romanfiguren Wies en Simon in het boek model hebben gestaan. Lees meer >>

Origineel gepubliceerd op groene.nl en met toestemming van de auteur overgenomen. 

Wat kunnen uitgevers in ruste toch ontiegelijk zeuren. Het siert het zelfrelativerend vermogen van de gloednieuwe uitgeversgroep Singel Uitgevers (voorheen De Arbeiderspers, Querido, Nijgh & Van Ditmar en Athenaeum-Polak & Van Gennep) dat ze als nieuwjaarsgeschenk De conversationalist rondstuurden, de optekening van een aantal gesprekken die Onno Blom met ex-uitgever Theo Sontrop voerde. Lees meer >>

Carel Willink (1900 – 1983) woonde tegenover het Rijksmuseum. Vanuit zijn atelier op de bovenste verdieping van zijn huis aan de Ruysdaelkade heeft hij het uitzicht honderden keren gefotografeerd. Het ging hem echter niet om de fantasie stad die architect Pierre Cuypers van het Rijksmuseum heeft gemaakt maar uitsluitend om de lucht erboven. Lees meer >>

‘Hij ziet eruit als een iets te rood, haarloos, pasgeboren poesje. Zijn hoofd verdwijnt in alle apparaten, zijn ogen zijn dicht. Als ik het niet al een keer had meegemaakt – zijn broer Woek werd ook te vroeg geboren, met vijfendertig weken – zou ik gek worden van angst.’ Lees meer >>

Jaap Robben (1984) is nu eens een jonge schrijver die voor zijn romandebuut Birk niet gekozen heeft voor een ‘indringend tijdsbeeld’ inclusief alle moderne toeters en bellen, een soort social media literatureluur, maar voor het kleine verhaal verteld op een sobere, indringende manier. Verfrissend, ja, groots, mag je wel zeggen. Hij is dan ook geen nieuweling in het vak. Met een jeugdboek stond hij al eens op de shortlist van de Gouden Uil, de Belgische literatuurprijs die de naam heeft tegendraads te zijn. Lees meer >>

Helga Ruebsamen (1934) gaf jaren geleden een aantal workshops schrijven in de strafgevangenis van Scheveningen. Een van de cursisten was Ferdi E. Hij maakte deel uit van een speciale doelgroep: de bewoners van de Bijzondere Individuele Begeleidings Afdeling, de biba. Lees meer >>

De portretten in Toon Teekens Portret als dubbelportret zijn allemaal volgens dezelfde opzet gemaakt. Lees meer >>

Onderzoeksjournalistiek binnen de literatuur, bestaat dat? Het is hoe dan ook schaars. Igor Cornelissen laat in zijn Wie is Hans Boslowits? /Gerard Reves debuut ontrafeld zien tot wat voor adembenemende vondsten het leiden kan. Lees meer >>

Siegfried Sassoon voltooide zijn Memoirs of a Infantry Officer / Sherston’s Progress pas in 1936, achttien jaar had hij nodig om zijn in de loopgraven van de Eerste Wereldoorlog gemaakte aantekeningen om te vormen tot een verhaal dat waarachtig was.

Lees meer >>

Willem Sandberg had uitgesproken ideeën over bijna alles. Hij had ideeën over de betekenis van kunst en de kunstkritiek, over hoe een museum eruit moest zien, over wat een goed affiche was. Lees meer >>

Rembrandt is de zon waar alle andere Nederlandse schilders uit de zeventiende eeuw als planeten omheen cirkelen. In de catalogus van de tentoonstelling Oude Tekeningen, Nieuwe Namen / Rembrandt en tijdgenoten in het Amsterdamse Rembrandthuis maakt samensteller Peter Schatborn dat eens te meer duidelijk. Lees meer >>

Heel jong al was Pirandello ervan overtuigd dat hij een op de kraamafdeling verwisseld kind was. Zijn vader met wie hij geen enkele verwantschap voelde, haatte hij een groot deel van zijn leven hartgrondig. Lees meer >>

Marinus Schroevers begint zijn verhaal over Nelly van Doesburg met de aanschaf op 29 februari 2012 van een CD met de pianomuziek die zij op DADA avonden speelde. Lees meer >>

Wij verlangen onze vrijheid! is een wetenschappelijke afscheidsrede in de vorm van een toneelstuk. Cees Maris nam in mei 2013 met deze theatrale rechtszaak over slavernij, waarin hij zelf de rechter speelde, afscheid als hoogleraar Rechtsfilosofie aan de Universiteit van Amsterdam. Lees meer >>

In de herfst van 2009 kreeg Amsterdam een kunstwerk van het echtpaar Ilya en Emilia Kabakov. Het werk, getiteld How to meet an Angel, bevindt zich aan de gevel van de sociaal psychiatrische kliniek Mentrum. Lees meer >>

Aan de onmiddellijke indruk van schilderijen en beelden komt- als het goed is – geen woord te pas. Woord en beeld staan in deze wellicht zelfs op gespannen voet met elkaar. Het is daarom op het eerste gezicht vreemd om beeldende kunst als universitaire discipline geaccepteerd te zien. Lees meer >>

In woorden naverteld zijn de meeste opera’s onuitstaanbaar. Lees meer >>

In hun necrologie van F. Scott Fitzgerald (1896-1940) typeerde de New York Times hem als volgt Lees meer >>

Ondanks het wat brutale uiterlijk is Wiel Kusters’ exploratie van de taal van de dichter Jan Hanlo dat uitkwam bij Huis Clos een subtiel boekje. Lees meer >>

Op 30 juni 1924 werd de Nederlandse schrijver, dichter en publicist Jacob Israël de Haan in Jeruzalem door de zionist Avraham Tehomi vermoord. De Haan, die werd geboren in een orthodox Joods gezin, was na een heftig verloop van afwisselend geloofsijver en geloofsafval uiteindelijk tot orthodoxie gekomen en in 1919 naar Palestina verhuisd. Lees meer >>

Toen J. Slauerhoff in oktober 1936 na een veel bewogen leven op 38 jarige leeftijd overleed bleek er zich in zijn nalatenschap een scheepskist te bevinden die later onder liefhebbers van zijn werk een mythische status zou verwerven. Lees meer >>

Bij een van de tekeningen in zijn dagboek verzucht de Amerikaanse kunstenaar Robert Crumb in een er naast geschreven commentaar: ‘But Breughel it ain’t!’  Lees meer >>

Sinds de uitvinding van de film hebben cineasten belangstelling voor het leven van Jezus van Nazareth getoond. In het genre van de cinema verité en het Italiaanse neo-realisme was omstreeks 1895 nog niemand geïnteresseerd; in het verlengde van panoramaschilderijen en kermisattracties zagen de pioniers vooral de mogelijkheden van film als special effect. Lees meer >>

Het begint met lezen, de vonk die overslaat, bewondering. Wie is deze schrijver? Zo wordt de lezer reiziger, in de sporen van de schrijver. Lees meer >>

Het dorp Doorn was voor ons, bewoners van een arbeiderswijk in Utrecht-Oost, het paradijs. Luxe, calme et volupté. Luxe: een villa-tje met tuin op de Utrechtse Heuvelrug, dat was de droom van de stadse neringdoende middenstand – misschien, later, als de tijden gunstig bleven, als de zaken goed bleven gaan, met Gods hulp. Lees meer >>

Curzio Malaparte is een pseudoniem van Kurt Erich Suckert , 1898 geboren in Prato. Zijn Duitse vader was naar het Toscaanse Prato gekomen om een textielfabriek op te zetten en had daar zijn volbloed Italiaanse moeder gevonden. Al was  Malaparte ‘tweebloedig ‘, Italiaan was hij in hart en nieren. Lees meer >>

Als Willem Ottenspeer eindelijk eens de biografie van W.F. Hermans weet af te ronden, is het te hopen dat er ruimschoots aandacht zal zijn voor Hermans’  bijna levenslange, obsessieve verslaving aan de sigaret. Lees meer >>

De meermalen gelauwerde documentairemaker Hans Keller introduceert de DVD uitgave van zijn portretten van Nederlandse schrijvers bij uitgeverij Bas Lubberhuizen als volgt: Lees meer >>

Voor wie Paul van Ostaijen kent als dichter van charmante nietsigheidjes als de vaas met de bloem ploem ploem en Hindericks en Windericks de beroemde hoedenmakers enerzijds, anderzijds van de wat drammerig aandoende manifesten als BOEM Paukenslag, is het een niet geringe verrassing hem gepresenteerd te zien als mysticus. Maar vooruit! Lees meer >>

Bij uitgeverij De Buitenkant verscheen ALS ZODANIG NIET HERKENBAAR IS DAT DUIDELIJK? van Moniek Toebosch, een boek dat door zijn omvang, vormgeving en inhoud het definitieve van een omvattend standaardwerk heeft. Lees meer >>

De teksten van de aan de beweging der Tachtigers verbonden Arnold Aletrino kenmerken zich door een uitzichtloze somberte en een ondraaglijke melancholie. Lees meer >>